تحلیل و مدل سازی ماده- میدان یک سیستم فنی، در محدوده عملیاتی انجام می شود؛ یعنی در محیطی که هسته اصلی شکل گیری مسئله(رخ دادن تضاد ها) در آن قراردارد. آلتشولر و همکارانش در بین سال های 1975 تا 1985 تعداد 76 راه حل استاندارد برای سیستم های ناقص، بی اثر و زیان بخش ارائه کردند که به استاندارد ابداعی TRIZ معروف اند و به این شیوه، تحلیل ماده- میدان می گویند. در این محیط، باید حداقل دو ماده (جزء) و یک میدان (انرژی) وجود داشته باشند. کاربرد این ابزار این است که، در تعیین تغییرات ضروری سیستم فنی برای توسعه و بهبود آن، به ما کمک می کند. با استفاده از این تحلیل مسائل به طور کلی به دو دسته تقسیم می شوند:
− مسائل آشنا (مانوس) تحت عنوان مسائل استاندارد
− مسائل ناآشنا (نامانوس) تحت عنوان مسائل غیراستاندارد.
استفاده از تحلیل یا تحلیل ماده- میدان ، مشکل را به مهمترین عوامل پایه‌ای آن به شکل دو شیء و یک میدان به منظور به کارگیری یکی از راه‌حل های استاندارد TRIZ یا 76 اصل استاندارد، ساده‌سازی می‌کند. هر مدل ماده- میدان حداقل دارای دو ماده S1 و S2 و یک میدان F می‌باشد.
اولین شیء S1، محصولی است که باید تغییر داده شود یا بر روی آن کار شود و دومین شیءS2 معمولا ابزار یا چیزهایی است که این تغییرات، عملکردها و... را انجام می‌دهند وF میدان که به وسیله S2 استفاده می‌شود تا S1 تولید شود.مدل ماده- میدان همان طور که برای تجزیه و تحلیل سطوح سازنده یک شیء به کار می رود، برای تجزیه و تحلیل یک سیستم نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد26F[1].
در تجزیه و تحلیل ماده- میدان چهار مدل اصلی وجود دارد:
1. سیستم کامل اثر بخش
2. سیستم ناقص (به تکامل یا یک سیستم جدید نیاز دارد.)
3. سیستم کامل بی اثر(برای ایجاد اثر مطلوب به بهبود نیاز دارد.)
4. سیستم کامل زیان بار(به حذف اثر منفی نیاز دارد.)
اگر در سیستم موجود مشکلی وجود داشته دارد و یکی از سه جزء سیستم حذف شده باشد، روش ماده- میدان محلی را نشان می‌دهد که در آنجا مدل به تکامل نیاز دارد، همچنین راهنمایی هایی را برای تفکر ابتکاری ارائه می‌دهد.اگر مسئله‌ای ابتکاری وجود دارد و سیستم هر سه جزء اصلی را دارا می‌باشد، روش شیء میدان می‌تواند برای اصلاح سیستم به منظور عملکرد بهترآن، روش هایی را پیشنهاد دهد. این کار مخصوصا هنگامی موثر می باشد که تغییرات اساسی در طراحی امکان پذیر است.
استانداردها، قانون های ساختاریافته ای برای ترکیب و بازسازی و نوسازی سیستم های فنی هستند. با یک بار یادگیری و درک هر استاندارد و کسب تجربه و مهارت در به کارگیری آنها در عمل، استانداردها به ما کمک می کنند تا مسئله های بسیار پیچیده را نیز بتوانیم حل کنیم. استانداردها،دوکارکردرا انجام می دهند:
1. به ما کمک می کنند تا سیستم موجود را بهبود بخشیم یا یک سیستم جدید را با ترکیب کردن بسازیم.
2. کارآمدترین روش ترسیم یک مدل گرافیکی از مسئله هستند. (مدل ماده-میدان).
مسائل استاندارد شناخته شده با تحلیل ماده- میدان می توانند با استفاده از این 76 راه حل ابداعانه استاندارد حل شوند:
نوع بهبود تعداد راه حل های استاندارد
بهبود سیستم بدون ایجاد تغییر یا با تغییر اندک 13 راه حل
بهبود سیستم از طریق تغییر در آن 23 راه حل
گذر از سیستم 6 راه حل
کشف و اندازه گیری 17 راه حل
ساده سازی و بهبود 17 راه حل
این فهرست به کسانی که با 40 اصل TRIZ آشنایی دارند کمک می کند تا با آموختن تجزیه و تحلیل ماده- میدان و 76 راه حل استاندارد، توانایی حل مسئله‌ی خود را بهبود بخشند. این گونه راه حل ها برای مسائل در سطح 3 نوآوری مورد استفاده قرار می گیرند. مسائلی که نتوان با استفاده از استاندارد های ابداعی یا اصول ابداعی به نتیجه ای رضایت بخش رسید، به مسائل غیر استاندارد نام گذاری می شوند. برای جزئیات بیشتر و نحوه ستفاده از 76 راه حل استاندارد به کتاب TRIZنوآوری نظام یافته، انتشارات رسا (1388)، ترجمه دکتر مصطفی جعفری و همکاران" مراجعه نمایید.