هدف فعالین حوزه مدیریت دانش، توسعه سه کلمه در سازمان های ایرانی است، «بدانند چه می دانند» یا به قول شاعر خوش ذوق سبزواری:
آن کس که بداند و بداند که بداند
اسب خرد از گنبد گردون بجهاند
آن کس که بداند و نداند که بداند
آگاه نمایید که بس خفته نماند
شعر ازابن یمین از شاعران سده هشتم هجری
نظرات:
هدف مدیریت دانش این نیست که بدانیم چه می دانیم. بلکه این اولین مرحله در مدیریت دانش است. در واقع مدیریت دانش فرایند جامعی است که با این گام شروع می شود.
رُوِیَ عَنْ بَعْضِ الصَّادِقِینَ ع أَنَّ النَّاسَ أَرْبَعَةٌ رَجُلٌ یَعْلَمُ وَ یَعْلَمُ أَنَّهُ یَعْلَمُ فَذَاکَ مُرْشِدٌ عَالِمٌ فَاتَّبِعُوهُ وَ رَجُلٌ یَعْلَمُ وَ لَا یَعْلَمُ أَنَّهُ یَعْلَمُ فَذَاکَ غَافِلٌ فَأَیْقِظُوهُ وَ رَجُلٌ لَا یَعْلَمُ وَ یَعْلَمُ أَنَّهُ لَا یَعْلَمُ فَذَاکَ جَاهِلٌ فَعَلِّمُوهُ وَ رَجُلٌ لَا یَعْلَمُ وَ یَعْلَمُ أَنَّهُ یَعْلَمُ فَذَاکَ ضَالٌّ فَأَرْشِدُوهُ.بحار الأنوار (ط - بیروت) ج1 ص 195 . از یکى از دو صادقین (امام محمد باقر و امام جعفر صادق، که بر ایشان تحیت و درود باد) روایت شده است: مردم بر چهار دستهاند: (1) مردى که میداند و میداند که خود میداند پس او راهنماى دانائى است از وى پیروى نمائید، (2) مردى که میداند و نمیداند که خود میداند پس او غافل و ناآگاه است، از خواب غفلت و ناآگاهى بیدارش کنید، (3) مردى که نمیداند و میداند که خود نمیداند پس او جاهل و نادان است یادش دهید، (4) مردى که نمیداند و گمان می کند که می داند پس او گمراه است راهنمائیش نمائید.
البته که دانستن آنچه که می دانیم، بسیار هم خوب است اما هدف نظام مدیریت دانش قطعا تنها دانستن دانسته ها نیست. این که یک ورزشکار بداند که چه مهارت هایی دارد، وی را قهرمان المپیک نمی کند. معمولا این فکر که مدیریت دانش یعنی دانستن آنچه که می دانیم، از جمله معروف شرکت اچ.پی. نشات می گیرد که می گوید "اگر می دانستیم که چه می دانیم سه برابر سود اورتر بودیم". اما نکته نهفته که به آن اشاره نشده است، فرایندهایی است که با تکیه بر دانسته ها ، ثروت خلق می کنند. این فرایندها همان فرایندهای دانش هستند. پس هدف ما فعالین حوزه دانش، خلق ارزش از طریق مدیریت اثربخش دارایی های دانشی است و نه دانستن آنچه که می دانیم.
بهترین الگو برای مستند کردن دانش خلاقانه شرکت بهره گیری از نوآوری نظام یافته یا تریز است. با تریز می توان بانک خلاقیت برای دانش موجود شرکت در کلیه امور را بطور نظام مند تشکیل داد و بعد این دانش را توسعه داد.